KÖYLÜ 1911

“Şimdilik haftada bir defa çıkar ve herşeyden çakar köylü gazetesidir.” Sahib-i imtiyaz ve sermuharriri Selanikli Ali Mün’im müdür-i mes’ul Çeşmeli Süleyman Sabri. 27 Nisan 1911 ila 15 Mayıs 1912 tarihleri arasında 55 sayı yayımlanmıştır. Türkçe dışında Ermenice ve Rumca da yayımlanmıştır.

YENİ GEVEZE

“Vatan ve millete hadim şimdilik Pazartesi ve Perşembe günleri neşrolunur musavver mizah gazetesi”. Musavver Geveze ve Geveze gazetelerinin devamıdır. Sahib-i İmtiyaz: Kirkor Faik. Müdür-i Mes’ul ve Sermuharriri: A. Sami, A. Rıfkı. Sermuharrir ve Musavvini: Nureddin Rüşdü. II.Meşrutiyet döneminin en uzun ömürlü yayınlarındandır. 13 Ocak 1910 ila 15 Haziran 1912 tarihleri arasında 233 sayı yayımlanmıştır.

HAYAL-İ CEDİD

 27 Mayıs – 29 Eylül 1879 tarihleri arasında Londra’da 6 sayı yayımlanmıştır. Format olarak 1873 yılında yayımlanan Hayal Gazetesinin benzeridir. Bu yıllarda Teodor Kasap’ın Londra’da olduğundan hareketle Kasap tarafından çıkarıldığı kabul edilebilir.

GIDIK

3 Kasım 1910 ila 26 Eylül 1911 tarihleri arasında 69 sayı yayımlanmıştır. Sahib-i imtiyaz: H. Seyfettin, Müdür-i Mesul: M. Hazım, Arif Hikmet, Sermuharriri: Refik Cevat, Fuat Talat’tır. İki defa kısa aralıklarla kapanmıştır. Üçüncü kapanışından sonra 61 nolu sayısı Münasiptir Efendim, 62 nolu sayısı ise Münasiptir adıyla yayımlanmıştır. Daha sonra tekrar yayımlanmaya başlayan Gıdık 69. sayıdan sonra yayım hayatına son vermiştir.

TOKMAK

II. Abdülhamid döneminde yurtdışında yayımlanarak yabancı postalar tarafından ülkeye sokulan mizah gazetelerindendir. Gazetenin kapağında da bu durum resmedilmektedir. Resimdeki Ecnebi postahaneleri temsil eden ata II. Abdülhamid saldırmaktadır. Cenevre’den yayımlanmıştır. Bu dönemde yayımlanan diğer mizah gazeteleri gibi kısa ömürlü olmuştur. 5 sayı yayımlanmıştır. Gazete künyesinde yayıncısına ilişkin bilgi bulunmamaktadır. Şehabeddin Hasib tarafından 1911 yılında aynı isimli ve künye resimli bir gazete daha yayımlanmıştır. Bu bakımdan bu gazetenin yayıncısının da Şehabettin Hasib olduğu düşünülebilir.

CADALOZ

Nureddin Rüsdi tarafından yayımlanmıştır. 1-33 arasındaki sayılar (5 Nisan – 25 Temmuz 1911 tarihleri arasında) Cadaloz adıyla, 34-41 arasındaki sayılar (1-26 Ağustos 1911) Afacan adıyla ve 42-45 arasındaki sayılar ise (29 Ağustos – 9 Eylül 1911 tarihleri arasında) ise tekrar Cadaloz adıyla yayımlanmıştır. Toplam 45 sayı yayımlanmıştır. İttihadçılar tarafından kapatılmıştır.

ŞAKA 1911

Pazartesi ve Perşembe günleri neşrolunur, Osmanlı Mizah Gazetesi derginin kapanmasından sonra sırasıyla Kara Sinan (8-22 Haziran 1911 tarihleri arasında 1-3 sayılar) Latife (1-15 Temmuz 1911 tarihleri arasında 1-3 sayılar) ve tekrar Kara Sinan (10 Temmuz – 14 Eylül 1911 tarihleri arasında 4-11 sayılar) isimleriyle yayımlanmıştır. Böylece toplam 15 sayı yayımlanmıştır.

ZÜĞÜRT

“Milletin terbiyesine hadim “edeb dairesinden” harice çıkmaz, mizah gazetesi.” Sahib-i İmtiyaz: Cemil Elşim, Müdür-i Mes’ul: Ahmed Muhtar’dır. İttihad ve Terakki Partisine muhalefet etmiştir. Karikatürler Züğürt isimli eşeğiyle gezen bir köylü karakteri üzerinden yapılmaktadır. 14 Mart- 13 Temmuz 1911 tarihleri arasında 17 sayı yayımlanmıştır. 11. sayıda klişenin baskı esnasında kazaya uğradığı belirtilmekte, bu nedenle bu sayı klişesiz yayımlanmıştır.

KARAGÖZ

Mizah basını tarihimizin en uzun ömürlü gazetesidir. 1908 yılından 1968 yılına kadar çok küçük kesintiler dışında yayımlanmayı başarmıştır. Karagöz Gazetesinin kurucusu kendisi de ilk Türk karikatüristlerden olan Ali Fuat Beydir. Karagöz’ün ilk sayısı II. Meşrutiyetin ilanından hemen sonra 10 Ağustos 1908’de gerçekleşti. Bu ilk dönemde başmuharrirliğini Mahmut Nedim üstlendi. Mahmut Nedim Karagöz gazetesine İncili Çavuş gazetesinin başyazarlığını bırakarak geçti. Bu dönemde Gazetenin karikatürlerini de Baha bey ve Halit Naci çizmiştir Mahmut Nedim’in Karagöz’den ayrılmasından sonra başyazarlığı Eşşek Gazetesini çıkaran Baha Tevfik aldı. Baha Tevfik’in 1914 yılında ölümünün ardından da başyazarlığı Mahmut Sadık Bey almıştır. Mahmut Sadık Beyin ardından da I. Dünya savaşına denk gelen yıllarda Karagöz’ün yönetimini Aka Gündüz üstlenmiş ve İngilizleri yeren yazılara yer vermiştir. Con Kikirik tiplemesi de Aka Gündüz tarafından üretilmiştir. Aka Gündüz’den sonra başyazarlığı üstlenen Burhan Cahit Morkaya’yla birlikte Karagöz kabuk değiştirerek daha ziyade bir “halk gazetesi” tarzına bürünmüştür. Burhan Cahit’in Köroğlu Gazetesini kurmasından sonra Karagöz bir süre Orhan Seyfi Orhon ve Refik Ahmet Sevengil yönetiminde çıkmaya devam eder. Daha sonra Gazete Ali Fuat Beyin kızı tarafından Halk Partisine satılır. Bu döneme kadar 10 Ağustos 1908 ila 26 Ocak 1935 tarihleri arasında kesintisiz 2803 sayı yayımlanmayı başarmıştır. 14 Şubat 1935 tarihinde tekrar birinci sayıdan başlayan Gazetenin yönetimini Sedat Simavi üstlenir. Bu tarihten Karagöz 31 Aralık 1968 yılındaki 5263 nolu sayı ile yayın hayatına son verir.  Özellikle 1950’li yıllarda Demokrat Partiye karşı sert bir muhalefet yürütür. Bu dönemde, Ratip Tahir Burak da karikatürler çizer. 24 Aralık 1953 – 28 Nisan 1954 tarihleri arasında Yeni Karagöz, 11 Kasım 1959 – 28 Ocak 1960 tarihleri arasında da Bizim Karagöz adları altında yayımlanır. 27 Mayıs ihtilali öncesinde de 1 ay müddetle yayınına ara verir.

error: Content is protected !!