GEVEZE

Musavver Geveze – Geveze – Yeni Geveze mizah dergisi serisinin ikinci yayınıdır. 19 Kasım 1908 – 7 Haziran 1909 tarihleri arasında Kirkor Faik tarafından 52 sayı yayımlanmıştır. Musavver Geveze mizah gazetesinin devamıdır. Vatan ve millete hadim, siyasi, musavver mizah gazetesidir. Asır Matbaası, Zevzek ve Geveze adlı iki tip üzerine kuruludur. Kirkor Faik Gazeteyi daha sonra 1910’da Yeni Geveze adıyla tekrar yayımlayacaktır. Her iki gazete de bolca karikatüre yer vermiştir.

MİRAT_I ALEM

Her Perşembe günü neşrolunur, fenni ve ebedi seyehat, teracim-i ahval ve mizah gazetesidir. Sahib-i Müdür-i Mes’ul: Mehmed Tevfik. II. Meşrutiyet’in ilanından sonra ilk yayımlanan mizah gazetelerindendir. 20 Ağustos – 10 Eylül 1908 tarihleri arasında 4 sayı yayımlanmıştır. Bir Kütüphanede 5. sayı olduğu söylenmiş ama nüshasını göremedik.

HACİVAT

Musavver Eğlence Gazetesidir. Sahib-i imtiyaz, Hakkı’dır. II. Meşrutiyet’in ilanından sonra ilk yayımlanan mizah gazetelerindendir. Ancak kısa ömürlü olmuştur. 10 ve 12 Eylül 1908 tarihlerinde yalnızca 2 sayı yayımlanabilmiştir.

HAYAL-İ TASVİR

Yani Martoğlu tarafından çıkarılan Gazetenin sermuharrirliğini Bedestanizade Muhammed Sadık yapmıştır. Haftada iki defa Cumartesi ve salı günleri neşrolunur. Müdafaa-i Hukuk, vatan ve hadi-i mille, musavver, mizahi osmanlı gazetesidir. 1 ve 4 Eylül 1908 tarihlerinde yalnızca iki sayı yayımlandıktan sonra iki siyasi gazeteyle birleşerek “Üç Gazete” adı altında yayımını sürdürmüştür. Gazetede tek bir karikatür yer almaktadır.

EZOP

Menafi-i Mülk-ü millet ve devlete hakim musavver Osmanlı mizah gazetesidir. Sahib-i imtiyaz ve Müdür-i mesul: Türkiye Kütüphanesi. Sahibi: Mihran. Muharrir ve musavvirleri: Mehmed Sedad – Agah. İstanbul. Cihan matbaası. Haftada 2 defa yayımlanmıştır. İlk sayısı 02 Eylül 1908 tarihinde yayımlanmıştır. 3. sayısının ardından kapatılınca Karakuş Ezop ismiyle yayın hayatına devam ettiyse de ancak 3 sayı daha yayımlanabilmiştir. Karakuş Ezop’un görülen son sayısı, 30 Eylül 1908 tarihli 3. sayıdır.

TAVUS

Ferid Hacı tarafından 27 Ekim – 1 Aralık 1908 tarihleri arasında 4 sayı yayımlanmıştır. Arapça ve Fransızca karikatürlere yer vermiştir. Mizah Tarihimizin en ilginç çizimleri olan dergilerinden birisidir.

İBİŞ

Şimdilik perşembe günleri neşrolunur gülünç Osmanlı Gazetesidir. Ahmet Cemil tarafından İzmir’de yayımlanmıştır. 19 Kasım 1908 – 6 Mayıs 1909 tarihleri arasında 24 sayı yayımlanmıştır. Ahmed Cemil, 1924 yılında gazeteyi Yeni İbiş adıyla tekrar yayınlayacaktır.

KARAGÖZ

Mizah basını tarihimizin en uzun ömürlü gazetesidir. 1908 yılından 1968 yılına kadar çok küçük kesintiler dışında yayımlanmayı başarmıştır. Karagöz Gazetesinin kurucusu kendisi de ilk Türk karikatüristlerden olan Ali Fuat Beydir. Karagöz’ün ilk sayısı II. Meşrutiyetin ilanından hemen sonra 10 Ağustos 1908’de gerçekleşti. Bu ilk dönemde başmuharrirliğini Mahmut Nedim üstlendi. Mahmut Nedim Karagöz gazetesine İncili Çavuş gazetesinin başyazarlığını bırakarak geçti. Bu dönemde Gazetenin karikatürlerini de Baha bey ve Halit Naci çizmiştir Mahmut Nedim’in Karagöz’den ayrılmasından sonra başyazarlığı Eşşek Gazetesini çıkaran Baha Tevfik aldı. Baha Tevfik’in 1914 yılında ölümünün ardından da başyazarlığı Mahmut Sadık Bey almıştır. Mahmut Sadık Beyin ardından da I. Dünya savaşına denk gelen yıllarda Karagöz’ün yönetimini Aka Gündüz üstlenmiş ve İngilizleri yeren yazılara yer vermiştir. Con Kikirik tiplemesi de Aka Gündüz tarafından üretilmiştir. Aka Gündüz’den sonra başyazarlığı üstlenen Burhan Cahit Morkaya’yla birlikte Karagöz kabuk değiştirerek daha ziyade bir “halk gazetesi” tarzına bürünmüştür. Burhan Cahit’in Köroğlu Gazetesini kurmasından sonra Karagöz bir süre Orhan Seyfi Orhon ve Refik Ahmet Sevengil yönetiminde çıkmaya devam eder. Daha sonra Gazete Ali Fuat Beyin kızı tarafından Halk Partisine satılır. Bu döneme kadar 10 Ağustos 1908 ila 26 Ocak 1935 tarihleri arasında kesintisiz 2803 sayı yayımlanmayı başarmıştır. 14 Şubat 1935 tarihinde tekrar birinci sayıdan başlayan Gazetenin yönetimini Sedat Simavi üstlenir. Bu tarihten Karagöz 31 Aralık 1968 yılındaki 5263 nolu sayı ile yayın hayatına son verir.  Özellikle 1950’li yıllarda Demokrat Partiye karşı sert bir muhalefet yürütür. Bu dönemde, Ratip Tahir Burak da karikatürler çizer. 24 Aralık 1953 – 28 Nisan 1954 tarihleri arasında Yeni Karagöz, 11 Kasım 1959 – 28 Ocak 1960 tarihleri arasında da Bizim Karagöz adları altında yayımlanır. 27 Mayıs ihtilali öncesinde de 1 ay müddetle yayınına ara verir.

KUKURUK

Kadızade Hüseyin Rıfat tarafından İzmir’de yayımlanmıştır. İlk sayısı 29 Ağustos 1908’de, son sayısı ise 19 Eylül 1908’de yayımlanmıştır. Gazetenin amblemi Horoz’dur. Kukuruk Gazetesinin 4. sayı sonunda kapanmıştır. Hüseyin Rıfat, 1919 yılında Deccal isimli bir mizah gazetesi daha çıkarmıştır.

MUSAVVER KARNAVAL

Tek sayılık mizah broşürlerindendir. “Şahsiyattan ari müdhik ve güzel hikayeler, musahabeler maal memnuniyye kabul ve dercolunur.” Sahibi: Enver, yayımlayan Abdülkadir’dir. İstanbul, Artin Asaduryan Matbaasında yayımlanmıştır. Yayın tarihi 22 Eylül 1908’dir.

error: Content is protected !!