DİKEN 1918

“Her hafta Çarşamba günleri çıkar mesleğinde müstakil, edebi siyasi mizah gazetesidir. Sedat Simavi tarafından yayımlanmıştır. İlk sayı yayım tarihi 30 Ekim 1918’dir. Cemal Nadir’in ilk karikatürü 56. sayıda Diken’de yayımlanmıştır. Arşivimizdeki son nüshası 14 Ocak 1921 tarihli 69. sayısıdır. Mütareke yıllarında yayınına başlamış, Milli Mücadelenin ilk yılında devam etmiştir. Güleryüz dergisinin temellerini atmıştır.

ZEYBEK

“Şimdilik haftada bir çıkar, ciddi ve mizahi her silahı atar, resimli halk gazetesidir. İmtiyaz sahibi ve sorumlu müdürü Kantarağasıoğlu Ömer Selahattin Bey’dir. İlk sayı tarihi 22 Kasım 1918’dir. Ulaşabildiğimiz son sayısı arşivimizdeki 3 Ocak 1919 tarihli 7. sayısıdır. “Kahbe Deli” imzasıyla burada efeliği yücelten yazılar yayımlayan Ömer Selahattin 13 Nisan 1919’dan itibaren Zeybek’in yerine günlük olarak Efe’yi çıkarmaya başlar. Ancak işgal günü Yunan kuvvetleri gazetenin idarehanesini tahrip ederek hem gazeteyi kapatır hem de yazarın eserlerine ve evrakına zarar verirler. Bu iki gazete de Türkçü ve halkçı tiplemeleriyle dikkati çeker (Huyugüzel 2000: 492-493).

ŞEYTAN 1918

Çarşamba günleri neşrolunur mizah gazetesidir. Sahib ve Müdürü: Ali Avni. Ramiz Gökçe’nin ilk karikatürlerinin yayımlandığı dergidir. Görülen son sayısı, 5 Eylül 1918 tarihli 7. sayısıdır.

KARAGÖZ

Mizah basını tarihimizin en uzun ömürlü gazetesidir. 1908 yılından 1968 yılına kadar çok küçük kesintiler dışında yayımlanmayı başarmıştır. Karagöz Gazetesinin kurucusu kendisi de ilk Türk karikatüristlerden olan Ali Fuat Beydir. Karagöz’ün ilk sayısı II. Meşrutiyetin ilanından hemen sonra 10 Ağustos 1908’de gerçekleşti. Bu ilk dönemde başmuharrirliğini Mahmut Nedim üstlendi. Mahmut Nedim Karagöz gazetesine İncili Çavuş gazetesinin başyazarlığını bırakarak geçti. Bu dönemde Gazetenin karikatürlerini de Baha bey ve Halit Naci çizmiştir Mahmut Nedim’in Karagöz’den ayrılmasından sonra başyazarlığı Eşşek Gazetesini çıkaran Baha Tevfik aldı. Baha Tevfik’in 1914 yılında ölümünün ardından da başyazarlığı Mahmut Sadık Bey almıştır. Mahmut Sadık Beyin ardından da I. Dünya savaşına denk gelen yıllarda Karagöz’ün yönetimini Aka Gündüz üstlenmiş ve İngilizleri yeren yazılara yer vermiştir. Con Kikirik tiplemesi de Aka Gündüz tarafından üretilmiştir. Aka Gündüz’den sonra başyazarlığı üstlenen Burhan Cahit Morkaya’yla birlikte Karagöz kabuk değiştirerek daha ziyade bir “halk gazetesi” tarzına bürünmüştür. Burhan Cahit’in Köroğlu Gazetesini kurmasından sonra Karagöz bir süre Orhan Seyfi Orhon ve Refik Ahmet Sevengil yönetiminde çıkmaya devam eder. Daha sonra Gazete Ali Fuat Beyin kızı tarafından Halk Partisine satılır. Bu döneme kadar 10 Ağustos 1908 ila 26 Ocak 1935 tarihleri arasında kesintisiz 2803 sayı yayımlanmayı başarmıştır. 14 Şubat 1935 tarihinde tekrar birinci sayıdan başlayan Gazetenin yönetimini Sedat Simavi üstlenir. Bu tarihten Karagöz 31 Aralık 1968 yılındaki 5263 nolu sayı ile yayın hayatına son verir.  Özellikle 1950’li yıllarda Demokrat Partiye karşı sert bir muhalefet yürütür. Bu dönemde, Ratip Tahir Burak da karikatürler çizer. 24 Aralık 1953 – 28 Nisan 1954 tarihleri arasında Yeni Karagöz, 11 Kasım 1959 – 28 Ocak 1960 tarihleri arasında da Bizim Karagöz adları altında yayımlanır. 27 Mayıs ihtilali öncesinde de 1 ay müddetle yayınına ara verir.

ANAFOR 1918

5 Aralık 1918 tarihinde tek sayı yayımlanmıştır.

error: Content is protected !!